لیست قیمت ساخت انواع تابلو برق صنعتی چقدر می شود ؟
آگوست 20, 2025
مونتاژ تابلو برق یو پی اس (ups)
سپتامبر 4, 2025
موتورهای الکتریکی سه‌فاز، قلب تپنده صنایع بزرگ هستند و در بسیاری از کاربردهای صنعتی از جمله پمپ‌ها، فن‌ها، کمپرسورها و نوار نقاله‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از مشکلات اصلی این موتورها، جریان راه اندازی بسیار بالا است که می‌تواند چندین برابر جریان نامی موتور باشد. این موضوع علاوه بر فشار به موتور، موجب آسیب به شبکه برق، فیوزها، کابل‌ها و تجهیزات جانبی می‌شود. برای حل این مشکل، روش‌های مختلفی جهت راه اندازی نرم موتور ارائه شده است که یکی از پرکاربردترین و اقتصادی‌ترین آن‌ها روش ستاره مثلث است. این روش با کاهش جریان اولیه، عمر تجهیزات را افزایش داده و بهره وری شبکه برق را بالا می‌برد. در این مقاله به طراحی تابلو برق ستاره مثلث می‌پردازیم.
ساختار موتور سه فاز و اهمیت روش ستاره مثلث چیست؟
موتورهای سه فاز از سه سیم پیچ مجزا تشکیل شده‌اند که در استاتور قرار دارند. این سیم پیچ‌ها با زاویه ۱۲۰ درجه الکتریکی نسبت به هم نصب می‌شوند. عبور جریان متناوب (AC) از هر سیم پیچ باعث ایجاد یک میدان مغناطیسی می‌شود و اختلاف فاز بین آن‌ها یک میدان مغناطیسی دوار تولید می‌کند. این میدان دوار روتور را به حرکت درآورده و توان مکانیکی لازم برای راه اندازی ماشین آلات صنعتی را فراهم می‌کند.
اما در هنگام راه اندازی، چون موتور هنوز حرکت نکرده است، مقاومت القایی کمتری وجود دارد و جریان زیادی از سیم پیچ‌ها عبور می‌کند. این جریان می‌تواند چندین برابر جریان نامی موتور باشد و همین امر نیاز به یک روش کنترلی را آشکار می‌کند.
روش ستاره مثلث و طراحی تابلو برق ستاره مثلث با کاهش ولتاژ اولیه سیم پیچ‌ها، جریان را محدود کرده و سپس پس از رسیدن موتور به سرعت حدود ۸۰ درصد سرعت نامی، آن را به توان کامل می‌رساند.
اجزای اصلی تابلو برق ستاره مثلث چیست؟
در جدول زیر اجزای اصلی این تابلو برق صنعتی همراه با وظایف و توضیحات فنی آورده شده است:
| توضیحات تکمیلی | وظیفه اصلی | نام تجهیز |
| جریان نامی موتور باید با ظرفیت کنتاکتور هماهنگ باشد. | اتصال موتور به شبکه برق | کنتاکتور اصلی (K1) |
| در شروع کار فعال می‌شود و پس از چند ثانیه قطع خواهد شد. | ایجاد اتصال ستاره برای کاهش جریان اولیه | کنتاکتور ستاره (K2) |
| بعد از پایان زمان ستاره فعال می‌شود. | تغییر اتصال موتور به مثلث | کنتاکتور مثلث (K3) |
| معمولاً بین ۵ تا ۱۵ ثانیه قابل تنظیم است. | زمان بندی تغییر وضعیت ستاره به مثلث | تایمر (T) |
| جریان را اندازه گیری کرده و در صورت تجاوز از مقدار مجاز مدار را قطع می‌کند. | حفاظت موتور در برابر اضافه بار | رله حرارتی (بی متال) |
| متناسب با جریان موتور انتخاب می‌شود. | حفاظت در برابر اتصال کوتاه | فیوز یا کلید مینیاتوری |
| برای روشن و خاموش کردن موتور استفاده می‌شود. | کنترل دستی موتور | شستی استارت/استاپ |
| وظیفه ایجاد هماهنگی در کل سیستم را دارد. | کنترل عملکرد کنتاکتورها و تایمر | مدار فرمان |
اطلاع از این جزئیات برای طراحی تابلو برق ستاره مثلث اهمیت بسیاری دارد که در جدول فوق تمام موارد بررسی شدند.
نحوه عملکرد تابلو برق ستاره مثلث چگونه است؟
در طراحی تابلو برق ستاره مثلث از ترکیب دو حالت کاری موتور بهره گرفته می شود:
- مرحله اول، راه اندازی در حالت ستاره: موتور با ولتاژ کمتر استارت می‌خورد، جریان اولیه کم می‌شود و شبکه دچار افت ولتاژ ناگهانی نمی‌شود.
- مرحله دوم، تغییر وضعیت به مثلث: پس از رسیدن موتور به حدود ۸۰ درصد سرعت نامی، تایمر فرمان تغییر حالت می‌دهد و موتور وارد اتصال مثلث می‌شود تا با توان کامل کار کند.
این تغییر وضعیت به کمک سه کنتاکتور و یک تایمر انجام می‌شود و به صورت کاملاً خودکار است.
طراحی تابلو برق ستاره مثلث
روش‌های راه اندازی با تابلو برق ستاره مثلث چگونه است؟
در طراحی تابلو برق ستاره مثلث تکنک های راه اندازی اهمیت زیادی دارند که شامل موارد زیر است:
- مدار فرمان ستاره مثلث: شامل سه کنتاکتور و تایمر است. موتور ابتدا در حالت ستاره روشن شده و سپس به حالت مثلث تغییر وضعیت می‌دهد. این روش پرکاربردترین روش اتوماتیک در صنعت است.
- کلید ستاره مثلث: نوعی کلید مکانیکی است که اپراتور با دست دسته آن را از حالت ستاره به مثلث تغییر می‌دهد. بیشتر برای کاربردهای ساده و موتورهای توان متوسط استفاده می‌شود.
مزایا و معایب تابلو برق ستاره مثلث چیست؟
در روند طراحی تابلو برق ستاره مثلث مانند هر مدل تابلو دیگری مانند تابلو برق کارگاهی، باید مزایا و معایب را به خوبی بررسی کنیم که شامل موارد زیر می باشد.
مزایا
- کاهش جریان راه اندازی تا یک سوم مقدار اصلی.
- افزایش طول عمر تجهیزات و کاهش استهلاک.
- هزینه کمتر نسبت به سافت استارترها و درایوهای فرکانس متغیر.
- ایمنی بیشتر شبکه برق صنعتی.
- سادگی طراحی و نگهداری.
معایب
- گشتاور راه اندازی تنها ۳۳٪ گشتاور نامی است.
- برای بارهایی که نیاز به گشتاور زیاد در لحظه شروع دارند، مناسب نیست.
- امکان ایجاد تنش‌های گذرا در لحظه تغییر از ستاره به مثلث.
- نیاز به موتور با ۶ ترمینال خروجی.
کاربردهای صنعتی تابلو برق ستاره مثلث چیست؟
همانند باقی مدل ها و انواع تابلو برق صنعتی، این مدل نیز کاربردهای خاص خود را دارد که عبارتند از:
- راه اندازی پمپ‌های صنعتی بزرگ.
- فن‌ها و بلوئرهای پرقدرت.
- کمپرسورهای صنعتی.
- نوار نقاله‌ها و ماشین آلات حمل و نقل مواد.
- دستگاه‌های تزریق پلاستیک.
این موارد همگی تجهیزاتی هستند که نیازمند جریان بالا در هنگام کارکرد می‌باشند اما در لحظه شروع به حرکت، بهتر است با جریان کمتر روشن شوند. در عین حال شرکت الکترو تابلو پرتو صنعت یکی از مجموعه‌های فعال و معتبر در زمینه طراحی و ساخت تابلو های برق صنعتی از جمله تابلو برق ستاره مثلث است.
طراحی تابلو برق ستاره مثلث
سخن آخر
طراحی تابلو برق ستاره مثلث یکی از بهترین و اقتصادی ترین روش‌ها برای راه اندازی موتورهای سه فاز در صنعت است. این تابلو با استفاده از ترکیب سه کنتاکتور، تایمر و رله‌های حفاظتی، ابتدا موتور را در حالت ستاره روشن کرده و سپس آن را به حالت مثلث تغییر می‌دهد. اگرچه این روش محدودیت‌هایی دارد (مانند کاهش گشتاور اولیه)، اما در اکثر کاربردهای صنعتی انتخابی بهینه و مطمئن محسوب می‌شود. شرکت الکترو تابلو پرتو صنعت با ارائه خدمات تخصصی در زمینه طراحی، ساخت و نصب این تابلوها، یکی از گزینه‌های مناسب برای صنایع مختلف است که به دنبال کیفیت بالا و امنیت بیشتر در سیستم‌های برقی خود هستند.
