محل نصب تابلو برق ساختمان​ کجاست ؟

تابلو برق یکی از مهم‌ترین اجزای سیستم تأسیسات برقی هر ساختمان است که نقش کلیدی در توزیع، کنترل و حفاظت جریان برق ایفا می‌کند. این تجهیز حیاتی در صورتی عملکرد بهینه و ایمن خواهد داشت که به‌ درستی و طبق اصول مهندسی در محل مناسب نصب شود. سؤال مهمی که بسیاری از مهندسان، برق‌ کاران و حتی کارفرمایان در پروژه‌های ساختمانی دارند این است که محل نصب تابلو برق ساختمان کجاست؟ در ادامه این نوشته از وب سایت الکترو تابلو پرتو صنعت ما به این سوال پاسخ خواهیم داد.

چرا محل نصب تابلو برق اهمیت دارد؟

نصب تابلو برق در محل نامناسب می‌تواند منجر به بروز مشکلات جدی شود، از جمله ایجاد خطر برق‌ گرفتگی برای ساکنین یا تکنسین‌ها، افزایش ریسک آتش‌ سوزی، دشواری در دسترسی هنگام تعمیرات یا قطعی برق و آسیب به تجهیزات در اثر رطوبت یا حرارت. از این‌ رو، انتخاب محل نصب مناسب از مهم‌ترین مراحل در طراحی و اجرای سیستم‌های برقی ساختمان است.

انواع تابلو برق در ساختمان کدامند؟

برای تعیین محل نصب تابلو برق ساختمان، ابتدا باید نوع آن را شناخت. تابلوهای برق ساختمانی معمولاً به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

• تابلو اصلی : این تابلو در ورودی برق اصلی ساختمان قرار می‌گیرد و برق ورودی از شبکه را بین واحدهای مختلف یا بخش‌های عمومی توزیع می‌کند. محل نصب پیشنهادی، در نزدیکی درب ورودی ساختمان (همکف) و در مکانی خشک و قابل دسترس. معمولاً در موتورخانه یا فضای خدماتی نیز قابل نصب است.
• تابلو برق عمومی: این تابلو برق قسمت‌های مشاع ساختمان از جمله آسانسور، راه‌پله، لابی، پارکینگ، پمپ آب و… را تغذیه می‌کند. محل نصب تابلو برق ساختمان در طبقه همکف یا در محل نصب تابلو اصلی، با دسترسی مناسب برای تکنسین است.
• تابلو تقسیم واحد یا جعبه فیوز: در داخل هر واحد نصب می‌شود و جریان برق را به قسمت‌های مختلف آن واحد (روشنایی، پریزها، کولر و…) تقسیم می‌کند. محل نصب پیشنهادی این مدل تابلو برق صنعتی سه فاز در ورودی واحد مسکونی یا در راهرو، در ارتفاع استاندارد روی دیوار (نه پشت در، نه نزدیک حمام یا آشپزخانه) می باشد.

محل نصب تابلو برق ساختمان​

محل استاندارد نصب تابلو برق ساختمان کجاست؟

محل نصب تابلو برق ساختمان باید با توجه به نوع تابلو، محل استفاده، ملاحظات ایمنی و الزامات شرکت برق منطقه‌ای انتخاب شود. در ادامه به بررسی دقیق محل نصب هر نوع تابلو و ضوابط آن می‌پردازیم:

محل نصب تابلو برق اصلی ساختمان

تابلوی برق اصلی باید در محل ورودی ساختمان یا در یک اتاق تاسیسات جداگانه نصب شود. این تابلو، برق تمام بخش‌های ساختمان را مدیریت می‌کند. ویژگی‌های محل نصب تابلو برق پارالل عبارتند از:

• دسترسی آسان و سریع: در مواقع اضطراری مانند آتش‌ سوزی یا برق‌ گرفتگی، باید به تابلو اصلی دسترسی فوری داشت.
• محیط خشک و بدون گرد و غبار: رطوبت و آلودگی باعث اتصال کوتاه، خوردگی قطعات و خرابی فیوزها می‌شود.
• نزدیک بودن به مسیر ورود کابل‌های اصلی: این مورد باعث کاهش افت ولتاژ و صرفه‌ جویی در هزینه کابل‌ کشی می‌شود.
• فاصله از کنتور گاز: حداقل ۵۰ سانتی‌متر فاصله از تجهیزات گازرسانی الزامی است.

محل نصب تابلو برق ساختمان عمومی (تابلو برق مشاعات)

در ساختمان‌های دارای فضاهای عمومی زیاد (آسانسور، موتورخانه، لابی و…) وجود تابلو عمومی ضروری است. ویژگی‌های محل نصب شامل موارد مهم زیر می باشد:

• ترجیحاً در طبقه همکف یا پارکینگ: برای دسترسی آسان‌تر تکنسین‌ها و پرسنل نگهداری.
• نصب در فضای ایمن و قفل‌دار برای جلوگیری از دستکاری افراد غیرمتخصص.
• جدا بودن از تابلو واحدها: نباید با تابلو واحدهای خصوصی در یک تابلو ادغام شود.

محل نصب تابلو برق ساختمان​

محل نصب جعبه فیوز یا تابلو تقسیم داخلی واحدها

این تابلو برق هوشمند ساختمان BMWs باید در نقطه‌ای از خانه نصب شود که هم زیباشناسی فضا حفظ شود و هم دسترسی مناسبی داشته باشد. برای اطلاع از بهترین محل نصب تابلو برق ساختمان باید به موارد زیر توجه داشت:

• در ورودی واحد یا در راهرو داخلی خانه: معمولاً در ارتفاع 170 تا 180 سانتی‌ متری نصب می‌شود.
• پشت درب، سرویس بهداشتی یا نزدیک گاز ممنوع است.
• در صورت نصب توکار: باید نصب درون دیوار بدون فشار بر سیم‌ها انجام شود.

استانداردهای ارتفاع نصب تابلو برق به چه صورت است؟

طبق مقررات سازمان نظام مهندسی و شرکت توزیع برق، ارتفاع نصب تابلو برق‌ها باید مطابق استاندارد زیر باشد:

اگر تابلو در محلی نصب می‌شود که احتمال دسترسی کودکان وجود دارد، نصب در ارتفاع بالاتر (بیش از 170 سانتی‌ متر) توصیه می‌شود.

فاصله‌های ایمنی برای محل نصب تابلو برق ساختمان چگونه است؟

در هنگام نصب تابلو برق در ساختمان، باید فاصله‌های ایمنی زیر به‌ دقت رعایت شود:

• فاصله از کنتور یا لوله گاز: حداقل ۵۰ سانتی‌متر
• فاصله از کابل‌های فشار قوی یا شبکه مخابرات: حداقل ۳۰ سانتی‌متر
• فضای آزاد در جلوی تابلو: حداقل ۱ متر جهت انجام تعمیرات
• عدم مجاورت با منابع رطوبت یا بخار آب (مانند حمام و آشپزخانه)

تابلو برق توکار یا روکار؟ کدام بهتر است؟

بسته به طراحی داخلی ساختمان، می‌توان تابلو برق ستاره مثلث را به صورت توکار یا روکار نصب کرد. در ساختمان‌های جدید، بیشتر از مدل‌های توکار با درب فلزی یا پلاستیکی زیبا استفاده می‌شود. در پروژه‌های بازسازی یا صنعتی نیز تابلوهای روکار ترجیح داده می‌شوند. اگر تابلو در فضای مرطوب نصب می‌شود (مانند پارکینگ)، بهتر است از تابلوهای ضدآب و IPدار استفاده شود.

محل نصب تابلو برق ساختمان​

نکات مهم پیش از نصب تابلو برق چیست؟

اصلی‌ترین این نکات عبارتند از:

1. تعیین دقیق محل بر اساس نقشه تأسیسات: از جانمایی تابلو در محل نامناسب خودداری شود.
2. استفاده از تجهیزات باکیفیت: کلیدها، فیوزها و بدنه تابلو باید استاندارد باشند.
3. اتصال سیستم ارت: بدنه فلزی تابلو حتماً باید به ارت متصل باشد.
4. نصب علامت هشدار: روی درب تابلو برچسب خطر برق گرفتگی و فقط توسط تکنسین باز شود نصب گردد.

سخن آخر

تابلو برق قلب سیستم الکتریکی هر ساختمان است و اگر به‌ درسی طراحی و در محل مناسب نصب نشود، ممکن است عملکرد کل سیستم مختل شود یا حتی به ساکنین آسیب برساند. در این مقاله بررسی کردیم که محل نصب تابلو برق ساختمان باید کجا باشد؟ چه استانداردهایی دارد و چگونه می‌توان با رعایت اصول حرفه‌ای، نصب ایمن و کارآمدی داشت. اگر می‌خواهید خیالتان از بابت کیفیت، ایمنی و استاندارد تابلو برق راحت باشد، پیشنهاد می‌کنیم با شرکت الکترو تابلو پرتو صنعت تماس بگیرید و از تجربه و تخصص این مجموعه بهره‌مند شوید.