
نقش PLC در تابلو برق بوستر پمپهای پیشرفته
دسامبر 5, 2025انواع تابلو برق بوستر پمپ؛ تفاوت تابلو دور ثابت و دور متغیر که در ادامه این نوشته بررسی شده است، یکی از موضوعات کلیدی در حوزه آبرسانی، مدیریت مصرف انرژی و طراحی سیستمهای پمپاژ است. تابلو برق بهعنوان قلب تپنده بوستر پمپ، وظیفه کنترل، فرمان دهی، پایش و حفاظت از پمپها را بر عهده دارد. عملکرد صحیح بوستر پمپ، حفظ فشار یکنواخت و جلوگیری از استهلاک تجهیزات، همگی به کیفیت و نوع تابلو برق وابسته است. از همین رو شناخت دقیق تفاوت تابلوهای دور ثابت و دور متغیر، انتخاب آگاهانه و مهندسی را برای ساختمانها، صنایع و مجتمعهای بزرگ ممکن میسازد.
در این میان، شرکت الکترو تابلو پرتو صنعت به عنوان یکی از تولیدکنندگان معتبر تابلوهای کنترلی و بوستر پمپ، طی سالهای اخیر سهم قابل توجهی در ارتقای کیفیت انواع تابلو برق صنعتی و بهینه سازی سیستمهای آبرسانی در کشور داشته است.
بوستر پمپ چیست و چرا به تابلو برق نیاز دارد؟
بوستر پمپ مجموعهای از پمپهای آب است که به طور همزمان یا ترتیبی به کار گرفته میشوند تا فشار آب را در یک مقدار مشخص ثابت نگه دارند. در ساختمانها و تأسیسات بزرگ، یک پمپ بهتنهایی قادر به تأمین فشار کافی نیست. در نتیجه چند پمپ به صورت موازی در یک شاسی نصب شده و به کمک تابلو برق کنترل میشوند. تابلو برق وظایف زیر را بر عهده دارد:
- کنترل روشن و خاموش شدن پمپها
- حفظ فشار در مقدار تنظیم شده
- جلوگیری از نوسان فشار
- حفاظت الکتریکی پمپها
- کاهش مصرف انرژی
- مدیریت استارت و توقف پمپ برای جلوگیری از ضربه قوچی
بر اساس شیوه کنترل، تابلوهای بوستر پمپ به دو نوع اصلی دور ثابت و دور متغیر تقسیم میشوند. در ادامه با بررسی انواع تابلو برق بوستر پمپ می خواهیم تفاوت های این دو مدل را بررسی کنیم.
انواع تابلو برق بوستر پمپ کدامند؟
دو نوع متداول تابلو برق برای بوستر پمپها عبارتند از:
- تابلو برق بوستر پمپ دور ثابت
- تابلو برق بوستر پمپ دور متغیر (اینورتر دار)
هر دو نوع تابلو برق صنعتی یک هدف مشترک دارند که آن حفظ فشار مطلوب شبکه است. اما عملکرد، هزینه، راندمان و طول عمر آنها کاملاً متفاوت است. در ادامه این تفاوتها را به صورت دقیق بررسی میکنیم.
تابلو برق بوستر پمپ دور ثابت
تابلوهای دور ثابت سادهترین و قدیمیترین شیوه کنترل پمپ هستند. در این نوع تابلو، پمپها همیشه با سرعت نامی (RPM ثابت) روشن میشوند. کنترل فشار نیز معمولاً به کمک پرشر سوئیچ انجام میشود. وقتی فشار کاهش یابد، یک پمپ روشن میشود و اگر فشار کافی نشود، پمپ دوم وارد مدار میشود. در صورت افزایش فشار، پمپها به تدریج خاموش میشوند. مزایای تابلو دور ثابت عبارتند از:
- قیمت اولیه کمتر نسبت به سیستمهای دور متغیر
- طراحی ساده و تعمیر آسان
- مناسب برای ساختمانهای کممصرف یا دارای مصرف ثابت
- قابلیت استفاده در محیطهای صنعتی خشن به دلیل نبود تجهیزات حساس الکترونیکی
معایب تابلو دور ثابت نیز شامل موارد زیر می باشد:
- مصرف انرژی بسیار بالا چون پمپ همیشه با حداکثر توان کار میکند
- نوسان فشار و افت کیفیت پمپاژ
- ایجاد ضربه قوچی به علت استارت و توقف ناگهانی
- فرسایش سریعتر پمپها و کاهش عمر مفید
- مناسب نبودن برای ساختمانها و پروژههای پرنوسان
کاربردهای تابلو دور ثابت در میان انواع انواع تابلو برق بوستر پمپ در ساختمانهای ۳ تا ۵ طبقه با مصرف ثابت، ویلاها و خانههای کوچک، سیستمهای کشاورزی که نوسان مصرف کم است و خطوط آتش نشانی که نیاز به توان لحظهای بالا دارند، بیشتر دیده می شود.
تابلو برق بوستر پمپ دور متغیر
تابلوهای دور متغیر به اینورتر (VFD) مجهز هستند. اینورتر فرکانس برق را تغییر میدهد و سرعت موتور را بر اساس نیاز تنظیم میکند. نتیجه این است که پمپ فقط به اندازه نیاز کار میکند، نه بیشتر. در این سیستم یک سنسور فشار دائماً فشار را گزارش میدهد و اینورتر فشار را روی مقدار تنظیم شده ثابت نگه میدارد. مزایای تابلو دور متغیر عبارتند از:
- صرفه جویی ۳۰ تا ۵۰ درصدی در مصرف انرژی
- استارت نرم، بدون ضربه و بدون فشار ناگهانی
- افزایش طول عمر موتور و پمپ
- فشار کاملاً ثابت و بدون نوسان
- حذف نیاز به مخزنهای بزرگ تحت فشار
- کاهش هزینه سرویس و نگهداری
- مناسب برای ساختمانهای مدرن، برجها و صنایع بزرگ
معایب تابلو دور متغیر نیز شامل موارد زیر است:
- قیمت اولیه بالاتر به دلیل وجود اینورتر
- نیاز به اپراتور یا تکنسین متخصص برای تنظیمات دقیق
- حساسیت به نوسانات برق
کاربردهای تابلو دور متغیر در ساختمانهای بلند ۱۰ طبقه به بالا، مجتمعهای مسکونی پرجمعیت، بیمارستانها، هتلها و مراکز تجاری، صنایع بزرگ و خطوط تولید با مصرف متغیر و تأسیسات تصفیه آب و استخرها می باشد.
انواع تابلو برق بوستر پمپ؛ تفاوت تابلو دور ثابت و دور متغیر
برای درک بهتر تفاوت عملکرد تابلو برق بوستر پمپهای دور ثابت و دور متغیر، لازم است ویژگیهای اصلی هر یک را در کنار هم بررسی کنیم. اگرچه هر دو نوع تابلو برق کارگاهی یک هدف مشترک یعنی کنترل پمپها و تأمین فشار پایدار آب را دنبال میکنند، اما نحوه عملکرد، میزان مصرف انرژی، طول عمر تجهیزات، دقت کنترل فشار و هزینههای نگهداری آنها کاملاً متفاوت است.
تابلوهای دور ثابت معمولاً بر اساس مکانیزم روشن و خاموش شدن پمپها عمل میکنند و بیشتر برای سیستمهایی با مصرف ثابت مناسب هستند. در مقابل، تابلوهای دور متغیر با استفاده از اینورتر و تنظیم هوشمند سرعت موتور، فشار را بهطور دقیق و یکنواخت کنترل کرده و مصرف انرژی را به حداقل میرسانند.
به منظور مقایسه روشنتر و تصمیم گیری دقیقتر، جدول زیر مهمترین تفاوتهای این دو نوع تابلو برق را در چندین شاخص کلیدی نمایش میدهد.
| ویژگیها | تابلو دور ثابت | تابلو دور متغیر (اینورتر دار) |
| نوع کنترل | پرشر سوئیچ | اینورتر + سنسور فشار |
| ثبات فشار | متوسط | بسیار بالا |
| مصرف انرژی | زیاد | کم و اقتصادی |
| هزینه اولیه | پایین | بیشتر |
| هزینه نگهداری | نسبتاً بالا | بسیار پایین |
| طول عمر پمپ | متوسط | زیاد |
| خطر ضربه قوچی | وجود دارد | تقریباً صفر |
| شرایط استفاده | مصرف ثابت | مصرف متغیر و پروژههای حرفهای |
| کیفیت عملکرد | معمولی | ممتاز |
سخن آخر
انواع تابلو برق بوستر پمپ ؛ تفاوت تابلو دور ثابت و دور متغیر از اساسیترین مباحث در طراحی سیستمهای آبرسانی مدرن است. تابلو دور ثابت با ساختاری ساده و قیمت کمتر برای پروژههای کوچک مناسب است؛ اما تابلو دور متغیر با عملکرد هوشمند، مصرف انرژی کم، طول عمر بالا و حذف ضربه قوچی، انتخابی حرفهای برای پروژههای بزرگ محسوب میشود. در این میان، شرکت الکترو تابلو پرتو صنعت با طراحی و تولید تابلوهای استاندارد، مقاوم و هوشمند، نقش مهمی در ارتقای کیفیت سیستمهای آبرسانی کشور ایفا میکند. این شرکت با ارائه خدمات طراحی، ساخت، تعمیر و پشتیبانی، میتواند نیاز انواع پروژههای ساختمانی و صنعتی را پوشش دهد.




